۶ روش آموزش زبان برای نوزادان + دانلود فایل راهنما

آیا می‌دانید مغز نوزاد شما از همان لحظه تولد آماده یادگیری زبان دوم است؟ شاید تصور کنید آموزش زبان برای نوزادان کار سختی است، اما مغز کودک از بدو تولد (و حتی قبل از آن!) آماده یادگیری زبان است. طبق اطلاعات منتشر شده، نوزادان تا ۲ سالگی می‌توانند ۱۰۰ تا ۲۰۰ کلمه بیاموزند.

در سال‌های اخیر حتی بسیاری از والدین، با ثبت‌نام در دوره‌ها و کلاس زبان کودک مشهد، تلاش می‌کنند محیطی دو‌زبانه برای فرزندشان ایجاد کنند. اما اگر هنوز فرزندتان کوچک است، نیازی به کلاس بیرونی نیست—همین خانه‌ شما می‌تواند اولین محیط یادگیری باشد!

بهترین زمان شروع آموزش زبان انگلیسی به نوزاد شما

بخشی از مغز که در زمان یادگیری زبان اول و زبان دوم فعال می‌شود کاملا باهم متفاوت هستند. پس باید حواستان باشد که برای آموزش زبان نوزاد خود خیلی هم عجله نکنید و اجازه دهید که به سن ۶ ماهگی تا ۱ سالگی برسد، زبان مادری خود را تا حدی یاد بگیرد و سپس یاد دادن زبان انگلیسی به او را شروع کنید.  

طبق آخرین تحقیقات منتشر شده در وبسایت childmind.org:

یادگیری هم‌زمان دو زبان در نوزادان باعث سردرگمی یا تأخیر در توسعه زبانی آن‌ها نمی‌شود. در واقع، نوزادان قادرند زبان‌های مختلف را از هم تفکیک کرده و بدون مشکل هر دو را یاد بگیرند. ​

مراحل یادگیری زبان در نوزادان به صورت زیر است: 

• 🍼 ۰ تا ۶ ماهگی: نوزاد در این سن با گوش کردن به صحبت دیگران، به آرامی تشخیص دادن صداها را یاد می‌گیرد. در واقع در این سن مغز نوزاد الگوهای صداها، لحن‌ها و آهنگ گفتار را ضبط می‌کند.
• 👶 ۶ تا ۱۲ ماهگی: در این مرحله است که نوزاد تلاش زیادی می‌کند تا اولین کلمات خود را بگوید. در این دوره، نوزاد شروع به تولید صداهایی بی‌معنا نظیر «با‌با» یا «دا‌دا» می‌کند که به آن مرحله چهچهه‌زنی گفته می‌شود. این فرایند به تقویت عضلات دهان و هماهنگی میان گفتار و تنفس کمک می‌کند.
• 🗣️ ۱۲ تا ۲۴ ماهگی: دایره لغات نوزاد بیشتر می‌شود و جملات کوتاه را می‌تواند ادا کند. معمولاً در حدود ۱۸ ماهگی، کودک قادر به درک و استفاده از حدود ۵۰ واژه است و از ۲۴ ماهگی به بعد، توانایی ساخت جملات ساده‌ دوکلمه‌ای مانند «آب بده» یا «مامان برو» را پیدا می‌کند. این بازه زمانی، آغاز شکل‌گیری گفتار معنادار و جمله‌سازی اولیه محسوب می‌شود.

بعد از اینکه نوزاد تسلط نسبی بر زبان اول خود پیدا کرد، می‌توانید به روش‌هایی که جلوتر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد با او کلمات انگلیسی را تمرین کنید. فقط باید به چند نکته توجه داشته باشید؛ حتما کودک خود را به طور مساوی در معرض هر دو زبان قرار دهید، یعنی طوری برنامه ریزی نکنید که فرزندتان در یادگیری زبان مادری خود دچار مشکل شود. برای این که این اتفاق نیافتد، کافی است مشخص کنید که قرار است چند روز در هفته با نوزاد خود زبان دوم کار کنید. 

یکی از بهترین ابزارها برای شروع، استفاده از شعر انگلیسی ساده و کودکانه است. شعرهایی با ریتم تکرارشونده مثل Twinkle Twinkle یا Baby Shark هم جذاب‌اند، هم باعث تقویت حافظه شنیداری کودک می‌شوند.

نکته دیگری که باید هنگام آموزش زبان انگلیسی به کودک در نظر داشته باشید این است که به تمام حرکات نوزاد واکنش نشان دهید. به طور مثال اگر از خود صدایی در می‌‌آورد یا به سمت شما نگاه می‌کند با واژه‌های مناسب به او پاسخ بدهید. هنگام انجام دادن کارها با کودک خود درباره آن کار صحبت کنید. این ارتباط برقرار کردن دو طرفه باعث تحریک کنجکاوی نوزاد خواهد شد.

 

۶ روش آموزش زبان به نوزادان

آموزش زبان به نوزادان به کمک بازی

یکی از روش‌هایی که می‌توانید با آن به کودک خود زبان انگلیسی یاد دهید، استفاده از بازی‌هایی است که برای این کار طراحی شده‌اند. با کمک بازی‌های ساختنی مثل stacking blocks و اسباب‌بازی‌های مونته‌سوری—از جمله بازی فکری «دالی توپه»—می‌توانید حس کنجکاوی و مهارت زبانی او را هم‌زمان تقویت کنید.

به‌طور مثال، هنگام بازی، به رنگ مهره‌ها اشاره کرده و معادل انگلیسی آن‌ها را بگویید:
مثلاً بگویید: “This is a red ball!” یا “Put the green block on top.”

نوزادان به‌واسطه هوش بالای خود، قدرت تشخیص صداهای مختلف زبان‌ها را دارند، اما در این روش باید صبر و حوصله به خرج دهید تا نتیجه مورد نظر به‌تدریج حاصل شود.

اگر به دنبال ایده‌های بیشتر هستید، می‌توانید از انواع بازی انگلیسی برای کودکان استفاده کنید—بازی‌هایی که نه‌تنها زبان را آموزش می‌دهند، بلکه توانایی شناخت رنگ‌ها، اشکال، هماهنگی چشم و دست و حتی مهارت‌های اجتماعی کودک را نیز تقویت می‌کنند.

آموزش زبان به نوزادان با فلش کارت‌ها

فلش‌کارت‌ها از دیگر ابزارهایی هستند که روند آموزش زبان دوم به نوزادان را تسریع می‌کنند. هوش دیداری نوزادان کمک می‌کند تا ساعت‌ها با کودک خود کلمات مختلف را تمرین کنید، بدون اینکه کودک خ

سته شود—چون این کارت‌ها برای ذهن خلاق او، بازی و آموزش را در هم آمیخته‌اند.

فلش‌کارت‌ها باعث می‌شوند بین کلمات و تصاویر، پل‌های ذهنی قوی در حافظه کودک شکل بگیرد، که این یکی از مؤثرترین روش‌های یادگیری بلندمدت است.

برای اینکه آموزش زبان انگلیسی به نوزادان مؤثر باشد، کودک باید تلفظ درست کلمات را بارها بشنود. اگر خودتان تسلط زیادی به زبان انگلیسی ندارید، جای نگرانی نیست؛ می‌توانید از فلش‌کارت‌های گویا یا سخنگو استفاده کنید که مخصوص کودکان بالای ۲ سال طراحی شده‌اند.

این فلش‌کارت‌ها معمولاً با یک دستگاه کوچک همراه‌اند که وقتی کارت مورد نظر را درون آن قرار می‌دهید، کلمه با تلفظ دقیق پخش می‌شود—و کودک شما می‌تواند آن را بارها و بارها بشنود.

همچنین برخی از این ابزارها به شکل اپلیکیشن نیز در دسترس هستند و تحت عنوان برنامه انگلیسی کودکان ارائه می‌شوند؛ برنامه‌هایی که علاوه بر آموزش واژگان، شامل آهنگ، بازی و حتی تست‌های کوچک شنیداری متناسب با سن کودک هستند.

آموزش زبان به نوزادان با داستان خواندن

اگر شما هم از سنین پایین قصه‌گویی به زبان فارسی را برای کودک خود شروع کرده‌اید، یا از آن دسته مادرانی بودید که حتی برای نوزاد داخل شکمتان لالایی و قصه می‌خواندید، حالا زمان آن رسیده که کتاب داستان انگلیسی را هم وارد برنامه شبانه‌تان کنید. می‌توانید روزهایی از هفته را به داستان‌ها و ترانه‌های انگلیسی اختصاص دهید و شب‌ها برای فرزندتان قصه‌های کوتاه انگلیسی بخوانید.

استفاده از کتاب داستان انگلیسی علاوه بر تقویت مهارت شنیداری، به تقویت حافظه تصویری و گسترش دایره واژگان نیز کمک می‌کند—به‌ویژه اگر این کتاب‌ها دارای تصاویر واضح، رنگارنگ و حتی برجسته باشند تا کودک هنگام شنیدن جمله یا کلمه، تصویر آن را نیز ببیند و ارتباط معنایی برقرار کند.

در ادامه چند نمونه از کتاب‌های پرطرفدار و ساده انگلیسی برای نوزادان آورده‌ایم که می‌توانید برای شروع از آن‌ها استفاده کنید:

• A Couch Potato

• The Tale of Peter Rabbit

• The Cat in the Hat

• The Detective Dog

 آموزش زبان دوم به نوزادان با انیمیشن

کارتون‌ها و برنامه‌های زبان انگلیسی سریالی زیادی وجود دارند که موضوعات طبقه‌بندی شده را به کودکان آموزش می‌دهند. فیلم‌های کودکانه Baby clay، Brainy Baby و Little Angel واژگان ساده را با تصاویر به طور همزمان به کودک نشان می‌دهند و از طریق قدرت بصری کودک، او را یک قدم به دو زبانه شدن نزدیک‌تر می‌کنند. از طرفی کارتون‌هایی مانند Cocomelon با ترانه‌های موزیکال و لحن شعرگونه خود می‌توانند اعداد، رنگ‌ها و حیوانات را یاد بگیرند و با آواها و کلمات مناسب آشنا شوند. 

یادگیری زبان انگلیسی به نوزادان اپلیکیشن‌ها

در عصر دیجیتال نمی‌توانید از کمک اپلیکیشن‌هایی که برای یادگیری زبان انگلیسی نوزادان طراحی شده‌اند بگذرید. دایره لغات کودک شما به مرور زمان با تکرار و تمرین زیاد بزرگتر خواهد شد و آموزه‌های جدید در ذهن او ثبت خواهند شد. با دانلود بازی انگلیسی برای کودکان خود، می‌توانید مطمئن باشید که فرزندان شما تلفظ صحیح کلمات و عبارات را یاد می‌گیرند و با تمرینات بازی مانند، مهارت شنیداری کودکان را تقویت می‌شود. در پایین، تعدادی از اپلیکیشن‌های مناسب سن پایین که در آموزش زبان انگلیسی به کودکان موثر هستند، جمع آوری شده‌اند:

نام اپلیکیشن	مناسب برای سن	ویژگی‌های کلیدی	لینک دانلود
Studycat	۳ سال به بالا	بازی‌های آموزشی، آهنگ‌های کودکانه، تمرین شنیداری	دانلود
Homer Learning	۲ تا ۸ سال	مسیرهای یادگیری شخصی‌سازی‌شده، تمرینات خواندن و گفتار	دانلود
Lingokids	۲ تا ۸ سال	محیط تعاملی، واژگان پایه، مکالمات کوتاه	دانلود

روش TPR (Total Physical Response)

TPR یعنی «پاسخ فیزیکی کامل». یعنی وقتی معلم یت والدین یک کلمه یا جمله انگلیسی می‌گوید، کودک با حرکت یا عملی که به آن اشاره شده پاسخ می‌دهد. مثلاً وقتی می‌گوییم «Jump!»، کودک می‌پرد. این روش با توجه به ارتباط ذهن و بدن، باعث می‌شود یادگیری زبان عمیق‌تر و ماندگارتر شود.

مثال‌های عملی:

• Touch your nose!
  معلم می‌گوید و خودش دستش را به بینی می‌زند، بعد از کودک می‌خواهد همان کار را انجام دهد.

• Clap your hands!
  کف دست‌ها را به هم می‌زند و کودک هم انجام می‌دهد.

• Jump up!
  می‌پرد و از کودک می‌خواهد بپرد.

• Turn around!
  می‌چرخد و از کودک می‌خواهد بچرخد.

• Wave your hand!
  دست تکان می‌دهد و کودک هم باید دستش را تکان دهد.

تغذیه مغز برای آموزش زبان به نوزادان

مطالعات نشان می‌دهد تغذیه مناسب نقش مهمی در رشد مغز و توانایی یادگیری زبان دارد.

چرا باید کودکمان زبان انگلیسی بلد باشد؟

طبق اطلاعاتی که متخصصین کودک در چند سال اخیر بدست آوردند، دو زبانه شدن فرزندان ما نه تنها در افزایش اعتماد به نفس و تقویت قدرت حل مسئله کمک خواهد کرد بلکه به مرور زمان کودکانی با حافظه‌ای بهتر خواهیم داشت. 

حالا بین ۷ هزار زبانی که در دنیا شناخته شده‌اند چرا باید کودکان خود را به سراغ یادگیری زبان انگلیسی بفرستیم؟ دلایل زیر کافی هستند تا آموزش زبان انگلیسی کودک خود را از دوران نوزادی او شروع کنید:

•  به دست آوردن فرصت‌های کاری متنوع در آینده چون انگلیسی زبان ارتباط جهانی است.
• ارتباط گرفتن با مردم سرتاسر دنیا در عصر تکنولوژی 
• بهبود کیفیت زندگی
• افزایش رشد شناختی مانند مهارت‌های ادراکی

کلام آخر

آموزش زبان انگلیسی به نوزادان با استفاده از روش‌های علمی و مدرن می‌تواند در مسیر پیشرفت زندگی فرزند شما تأثیرگذار باشد. کلید موفقیت در صبر، حوصله، انسجام، و استفاده از روش‌های متنوع و سرگرم‌کننده است.

سوالات متداول

۱. نوزادم هنوز صحبت نمی‌کند، از کجا بفهمم زبان انگلیسی را یاد می‌گیرد؟
در مراحل اولیه، نشانه‌هایی مانند واکنش به کلمات، نگاه کردن هنگام صحبت، یا تقلید صداها نشان‌دهنده یادگیری هستند. این روند زمان‌بر است، اما نتایج آن به مرور ظاهر می‌شود.

۲. کدام روش‌ها برای آموزش زبان انگلیسی به نوزاد مناسب‌تر هستند؟
روش‌هایی مانند استفاده از موسیقی، بازی، کتاب‌های تصویری، و مکالمات روزمره ساده همگی می‌توانند موثر باشند. مهم‌ترین نکته، ایجاد فضایی سرگرم‌کننده و بدون فشار است.

۳. آیا لازم است والدین مسلط به زبان انگلیسی باشند؟
نه لزوماً. والدین می‌توانند از منابع آموزشی مانند کتاب‌های صوتی، آهنگ‌های کودکانه انگلیسی، و اپلیکیشن‌های مخصوص کودکان استفاده کنند تا زبان دوم را به کودک معرفی کنند.

۴. بهترین سن برای شروع آموزش زبان انگلیسی به نوزاد چه زمانی است؟
اغلب متخصصان توصیه می‌کنند از حدود ۶ ماهگی تا ۱ سالگی که نوزاد شروع به درک و تقلید صداها می‌کند، می‌توان زبان دوم را نیز به آرامی وارد کرد.